06 apr Wie beslist wat de gemeenteraad beslist?
Eens per maand komt de gemeenteraad samen, meestal de derde donderdag van de maand, en in niet-coronatijden in de raadszaal van het gemeentehuis. Deze zittingen worden gestreamd op de website van de gemeente en kun je daar achteraf (her)beluisteren. Je kunt ook gewoon in het publiek komen zitten. De zitting van de gemeenteraad is voor iedereen toegankelijk.
Een vraag van een burger
Nu kreeg ik onlangs een vraag van een burger: ‘Jan, ik snap best dat punten op de agenda van de gemeenteraad vaak meerderheid tegen oppositie beslist worden. Maar wie beslist er eigenlijk welke punten er op de agenda komen? Wie beslist wat er beslist wordt?‘
Wat mij betreft een zeer goede vraag van iemand die zeer begaan is met het reilen en zeilen van de gemeente, het wel en wee van ons allemaal. En een goede aanleiding om de drie verschillende onderdelen van een gemeenteraadszitting te overlopen:
- De vraag van de burger
- De punten ven het college van burgemeester en schepenen (de meerderheid)
- De toegevoegde punten van de oppositie
En dan nu concreet
Ik wil deze vraag graag bespreken aan de hand van een concreet voorbeeld. Op 26 mei wordt er een oorlogsplaquette onthuld op het kerkhof van Lede. Een herinneringsplaquette aan François Rottiers, jonge soldaat van het Belgisch leger, gesneuveld in de eerste dagen van de Koreaanse oorlog.
Zoals ik hierboven al schetste: een gemeenteraadszitting bestaat inhoudelijk uit 3 delen. En in elk van die 3 delen kwam dit dossier wel eens aan bod. Het centrale en meestal meest uitgebreide deel bestaat uit alle punten die het College van Burgemeester en Schepenen in samenspraak met de administratie op de agenda plaatst. De zitting eindigt met toegevoegde punten die de oppositie aanbrengt.
De oppositie heeft niet dezelfde mogelijkheden als het College van burgemeester en schepenen, maar het bestaan van deze toegevoegd punten is wel enorm belangrijk om voor alle 25 gemeenteraadsleden de nodige inspraak te verzekeren. De zitting begint met de vraag van de burger.
Dit laatste is nieuw, in die zin dat de huidige meerderheid de vraag van de burger in het leven heeft geroepen. De filosofie hierachter is dat een burger die met een vraag zit – en niet altijd superhandig is met een computer, of verdwaalt in het doolhof dat het gemeentehuis soms kan zijn – toch op een relatief eenvoudige en officiële manier een vraag kan stellen aan zijn bestuur. Een prachtig initiatief waar ik volledig achter sta. Ik ben zeer trots dat we deze vraag van de burger hebben kunnen invoeren.
Wie is François Rottiers.
De details over zijn militaire leven vind je in dit artikel dat Johan De Ryck publiceerde op mijn website.
Johan en ik delen verschillende passies. Een van die passies is dat wij samen in het bestuur van de 11 november vriendenkring Wanzele zitten. Met die vereniging ijveren wij al jaren voor een herdenkingsteken voor François Rottiers. Tot voor kort zonder succes.
Het keerpunt was 11 november 2021. Sint-Maarten, maar toch vooral wapenstilstand, en in 2021 ook de dag waarop een grote viering plaats vond in De Volkskring. We vierden toen – na corona – de honderste verjaardag van het oorlogsmonument op de markt van Lede, en de inhuldiging van de replica die Leendert Van Accoleyen maakte.
Waren aanwezig onder de talrijke genodigden; de bevoegde schepen en een van de fractieleiders van de oppositie.
En nu wordt het interessant.
Op het podium waren twee familieleden van François Rottiers aanwezig. Zij pleitten – net als de 11 november vriendenkring Wanzele eerder – voor een herinneringsplaquette voor de gesneuvelde soldaat. De tijd was rijp, de oren gewillig, zowel bij meerderheid als bij oppositie. Dus zowel de fractieleider als de bevoegde schepen dachten: ‘hiermee moeten we aan de slag’.
Alleen betekent ‘aan de slag gaan’ in beide gevallen iets totaal verschillend.
De praktijk
In het geval van de oppositieleider betekent aan de slag gaan: een voorstel uittypen, dit voorstel voor zondag 14 november om 23.59 uur in de digitale brievenbus van het gemeentehuis droppen en op donderdag 18 november staat het voorstel op de agenda bij de toegevoegde punten van de gemeenteraad.
Voor de bevoegde schepen ligt dat anders. Die moet eerst naar zijn coalitiepartners om te overleggen, en dan naar de administratie om te kijken of er tijd en geld is om het voorstel uit te voeren. Daarna gaat er een voorstel naar het college van burgemeester en schepenen om de raderen voor de uitvoer in gang te zetten. De administratie werkt een plan van aanpak uit. Er volgt overleg met de betrokken familieleden, met het leger, het voorstel gaat naar een gemeenteraadscommissie en eventueel naar een juridisch adviseur. En wanneer deze stappen zijn doorlopen kan het college van burgemeester en schepenen het voorstel op de agenda van de gemeenteraad plaatsen.
Dit duurt langer dan een week. Veel langer. En dan spreken we hier over een relatief simpel dossier. Geen voorafgaand openbaar onderzoek, geen overleg met andere politieke niveaus…
En dan begint het politieke spelletje. Wie is de geestelijke vader? Diegene die het als eerste op de agenda van de gemeenteraad zette? Diegene die er als geïnteresseerde burger een vraag over stelde? De schepen die het plan uitvoerde? Op zich een relevante vraag, aangezien zowel de geïnteresseerde burger, de raadsleden van de oppositie als die van de meerderheid agendapunten kunnen aanbrengen.
Feit is: in de politiek hebben goede ideeën vaak vele vaders.
Maar in dit specifieke geval heeft dit goede idee maar één opa: Johan De Ryck. Een idee uit de tijd toen hij nog niet in de politiek zat … .