03 aug Liefde in tijden van angst – Bleri Lleshi
Bleri Lleshi kende ik niet. Zijn boek vertrok met mij op vakantie op aanraden van een goede vriendin. Zij wist van mijn zoektocht naar Albanese schrijvers, in aanloop naar mijn reis door Albanië.
Lleshi is een Brusselaar, filosoof, jeugdwerker, schrijver, spreker, documentairemaker en DJ met Albanese roots. Zijn stokpaardjes zijn: identiteit, interculturaliteit, sociale ongelijkheid en neoliberalisme.
En al deze aspecten komen ook aan bod in het essay ‘Liefde in tijden van angst’. Filosofen die tegelijkertijd jeugdwerker in Molenbeek zijn, zijn zeldzaam. Het heeft invloed op het taalgebruik. Geen lange zinnen, geen verbloemingen, geen moeilijke woorden als het ook makkelijk kan. Een essay waarmee je ook een Brusselse ket kunt bereiken.
Het is niet moeilijk om op het internet veel kritiek op dit boek te vinden: te gemakkelijk, te anekdotisch, geen oplossingen … . Ik ben het daar niet mee eens, omdat dat volgens mij ook niet de bedoeling van dit essay is. Lleshi wil met dit boek een discussie op gang trekken, ook bij mensen die misschien niet de vuistdikke alternatieven zullen vastpakken. De tekst heeft mij geraakt. Ik voel mij door Lleshi persoonlijk aangesproken als echtgenoot, vader, leerkracht en politicus. Enkele tips en wenken zullen mij bijblijven.
Het boek bestaat uit 3 delen. Deel 1 beschrijft onze angstmaatschappij.
“Bang om niet rond te komen, bang om te falen, bang voor aanslagen, bang om alleen te zijn, bang om samen te gaan wonen, bang voor verandering, bang voor morgen. We leven in een angstsamenleving. Onze angst is soms zo verpletterend dat je dreigt te denken: zouden we niet beter meteen stoppen met leven? Maar ook sterven is geen optie, want we zijn bang van de dood.”
Lleri beschrijft in dit deel onze angstmaatschappij, verschillende deelaspecten en verschillende oorzaken (de angst om niet mee te tellen, thuissituatie, armoede, big pharma, onzekerheid, …). Hij doet dit ook aan de hand van concrete voorbeelden uit zijn praktijk als jeugdwerker. Voor mij zijn juist deze voorbeelden zo sterk. Het zijn voorbeelden die mijn leerlingen kunnen aanspreken. Iets wat met dikke onderzoeken zelden lukt.
In het tweede deel schuift Lleshi de liefde als alternatief naar voren. Een alternatief dat hij eerst moet definiëren, omdat de beeldcultuur en programma’s als ‘Blind getrouwd’ en ‘Temptation Island’ onze kijk op liefde danig hebben verwrongen. Hij bekijkt liefde breder dan (minstens) 2 personen die op hetzelfde moment in hetzelfde bed belanden. Bij hem gaat het over een manier van met elkaar omgaan. Hij behandelt hier ook onderwerpen als aanwezigheid, luisteren, respect, vertrouwen, verantwoordelijkheid, solidariteit en het erkennen van verschillen.
In het 3e en laatste deel geeft Lleri aanzetten richting de ‘liefdessamenleving’, compleet met concrete tips voor politici, leerkrachten, vrijwilligers in het verenigingsleven en voor elk van ons persoonlijk. Verwacht hier geen grote woorden en gebaren, maar wel no-nonsense tips die voor elk van ons haalbaar zijn. Haalbaarder dan vele grote theoretische concepten. En juist die haalbaarheid maakt de sterkte van dit essay uit.
Ik vind ‘Liefde in tijden van angst’ een mooie Belgische variant op ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman: een 3e van het aantal pagina’s en … eerder verschenen. Al raad ik wel aan om zeker ook het boek van Bregman te lezen.
Bleri Lleshi lijkt mij een fijne mens om naar Lede te halen. Voor een interview op Radio Lede, en aansluitend voor een lezing + DJ-set in jeugdhuis Bidong. Wie neemt de handschoen op?
Jan Lievens en ik bespraken Liefde in tijden van angst in Te Boek!, ons boekenprogramma op Radio Lede.