11 mrt De culinaire avonturen van fra Bartolo – Leonard Reinirkens
Het boek De culinaire avonturen van Fra Bartolo is zeer eenvoudig van opzet. Olijfkweker Bartolo gaat op reis en hij neemt mee … 9 kruikjes olijfolie. In ieder hoofdstuk stuit hij op een nieuw probleem, hij roept de betreffende heilige aan, en deze verricht een wonder. Alles loopt goed af, en om het hoofdstuk te beëindigen wordt er gekookt, gegeten (altijd), wijn gedronken (vaak) en gevreeën (soms).
Toch is het boek niet zo eenduidig. Om te beginnen herinner ik mij levendig hoe Lucas Van den Eynde regelmatig uit dit boek voorlas tijdens het programma De Zuidkant op Radio 1. Dat was in 1995. Het feit dat ik mij dit 30 jaar later herinner, zegt al iets over de kwaliteit, niet alleen van het voorlezen, maar vooral ook van de tekst zelf.
Daarnaast is de inleiding alleen al hilarisch: een pseudowetenschappelijke uiteenzetting over de herkomst van het oorspronkelijke manuscript, nog fantasierijker dan de intro van ‘De naam van de roos‘. En wanneer auteur Leonhard Reinirkens semioticus Umberto Eco opvoert om de authenticiteit van dit alles te bewijzen, is het hek helemaal van de dam.
Het verhaal zelf. Fra Bartolo is olijfkweker, verbonden aan het klooster San Pietro Damiano in Toscane. De winter was streng, de olijfbomen zijn bevroren en zullen geen vruchten meer dragen. Bartolo wordt met 9 kruiken olijfolie op pad gestuurd naar het convent van San Ildefonso. Daar werkt de beroemdste olijfkweker uit de streek. Deze moet Fra Bartolo helpen om de kweek in het eigen klooster weer op gang te brengen.
Onderweg beleeft Fra Bartolo het ene avontuur na het andere, botst vaak op tegenstand, en soms op mooie vrouwen. Gelukkig luisterde Bartolo vroeger altijd zeer aandachtig naar de oude blinde pater Gherardo. Deze kwam regelmatig op bezoek in de olijfgaard en onderwees de olijfkweker over het rijke palet aan heiligen waar de kerk in die tijd beroep op kon doen, inclusief eenieders specialiteit.
Het zijn nochtans niet enkel de heiligen die Fra Bartolo bijstaan. Hij is listiger en spitsvondiger dan je op het eerste zicht zou vermoeden, een Toscaanse variant op Tijl Uilenspiegel. En zonder een goede dosis geluk zou de tocht ook niet lang geduurd hebben.
Maar het verhaal loopt goed af. Het dak van de kerk splijt figuurlijk in twee, het engelenkoor hallelujaat uit volle borst, en Bartolo en Catharina leven nog lang en gelukkig.
Maar hoe komt het dat zo’n flinterdun verhaaltje blijft plakken?
Dit boek is gewoon echt goed geschreven. Het is grappig, en het is zeer beeldend geschreven. Het is geen toeval dat de auteur ook televisieproducer is, onder andere van kookprogramma’s. Het boek eindigt dan ook met een passend dessert: een overzicht van alle recepten die in het boek worden bereid.
Eet smakelijk en geniet van de lectuur.
Jan Lievens en ik bespraken ‘De culinaire avonturen van fra Bartolo’ te bespreken in Te Boek!, ons boekenprogramma op Radio Lede. Je kunt dit interview hier herbekijken.
