06 nov Vertrouwen is vintage en slow

Facebook is een geweldig medium als je het goed gebruikt. Deze week stuitte ik op een zeer geëngageerde en zeer doorleefde tekst over vertrouwen, twijfel en nuance. Schrijfster is Beatrijs Vankersschaever, een collega-leerkracht die ik enorm waardeer. En sinds we niet meer in dezelfde school les geven, lezen we elkaars ideeën op … facebook.

Vertrouwen

Ik voel me niet goed in een wereld waar wantrouwen verpakt wordt als kritisch denken en mondigheid.
In een maatschappij waar mensen tegenover hun dokter zitten om zelf hun google-diagnose te stellen en dat zien als een teken van intelligentie.
Ik stel me vragen in mijn functie als leraar bij ouders die vanaf dag 1 een afwachtende houding aannemen, bij wie je moet bewijzen dat je het vertrouwen waard bent, vertrekkend van ‘positie 0’.

Vertrouwen is vintage en slow.

En vertrouwen kan soms onterecht zijn, misbruikt worden, of iemand kan van zijn voetstuk vallen.
Dan heb je pech. Maar je kan dat beschouwen als een uitzondering.

Vertrouwen geef je A PRIORI aan iemand die op zijn terrein veel energie, talent en tijd investeert, waardoor je zelf de tijd krijgt om je op je eigen terrein bezig te houden en dus ook mensen kan laten plukken, van de vruchten van jouw werk en expertise.
Wantrouwen op 1 vlak waaiert uit naar wantrouwen op andere domeinen. En op den duur is er wantrouwen tegen alles (wetenschap, politiek, juridische wereld, medische wereld, onderwijs,…).

Dan sluipt het gif van negativiteit langzaam binnen. Het keert zich daarbij om als een boemerang. Wantrouwen is besmettelijk met hoge R-waarden. Argwanende, so-called kritische mensen worden zelf ook niet langer vertrouwd. Missioneren en zieltjes winnen voor VAX of ANTI-VAX is voor mij niet meer van deze (postkoloniale) tijd. Zoals de VS, met maar 2 politieke kampen.

Individualisme

De bezittelijke voornaamwoorden duiken constant op: mijn leven, mijn vrijheid, mijn lichaam, mijn mening. In mijn ogen agressief en zelfingenomen.
Ik haak af.
Als van nature geneigd naar meer collectivistische stromingen, zie ik niet in waarom ik mij niet zou scharen naar een zo groot mogelijke consensus. (Zoveel mogelijk onderzoeken gesteund door zoveel mogelijk wetenschappers, peer review, procentueel grote getallen, publicaties via gerenommeerde kanalen,…)

Wat is mijn eigen kleine mening waard?
Ik vertel liever over wat anderen schrijven, over wat ik recent gelezen of gehoord heb. En blijven luisteren, blijven lezen.
Lezen in alle richtingen en zeker niet alleen maar hetgeen bevestigt wat je toch al op voorhand dacht. Bij wijze van intellectuele cocooning…

Maar aanvullingen, nieuwe stemmen, kanttekeningen. Ernaar luisteren, ze citeren, ze relativeren en vooral veel wachten. Op nieuwe inzichten. Het voordeel van de twijfel.
Voortschrijdend inzicht.

Middenweg

Voor sommigen is dat de gemakkelijkste weg, de middenweg. Alsof je geen kant kiest, geen ruggengraat hebt en geen solidariteit wilt verlenen. Alsof je geen moed hebt om iets … te prediken?

Onterecht, vind ik.

Een middenweg is moeilijk. Het geeft net weinig rust omdat je in je hoofd altijd onderweg bent. Van de ene uitspraak of onderzoek die dan weer de volgende tegenspreekt maar die je zelf wel probeert te combineren in je hoofd. Soms heel concreet.

Bijvoorbeeld:

In mijn omgeving heeft iemand last van zware aanslepende vermoeidheid. Timing: start na 2e vaccin. Voorgeschiedenis: geen. Medische onderzoeken (uitsluiten van meest plausibele verklaringen): geen resultaten. Dokter: “Het kan heel misschien door het vaccin komen als een immuniteitsreactie.”

Middenweg:

• Zou het mogelijk zijn dat het daardoor komt? Misschien wel. Maar misschien ook niet? Misschien is het toevallig. Twijfel over de 3e prik als gevolg.

Middenweg:

• Ik ben toch echt wel bang voor de gevolgen van het vaccin. Maar ik ben nog veel meer bang voor de gevolgen van covid. Dus ik laat me vaccineren.

Middenweg:

• Mondmaskers zijn niet gezond. Mijn huid heeft er maandenlang van moeten herstellen. Dat was een beproeving voor mij. Maar de maskers helpen wel een beetje tegen de verspreiding. Het zou beter kunnen door betere mondmaskers te verplichten (en de stoffen maskers te bannen). Dan heeft het tenminste zin dat we die inspanning doen. Maar het helpt hoe dan ook een beetje, dus leg ik me erbij neer dat ik ze moet dragen. Niet aangenaam, dus, maar er zijn ergere dingen.

Middenweg:

• Vaccinatie verplichten vind ik echt een brug te ver, of te vroeg, omdat het zo’n gevoelige materie is (geworden) voor een aanzienlijk deel van de bevolking. Er moet toch een basis-democratisch draagvlak zijn om zoiets te verplichten. En dat nog los van het nocebo-effect van het vaccin bij deze groep.

Maar binnenkort denk ik er misschien al weer helemaal anders over. Alles is voorlopig.
Wat ik schrijf, heeft een beperkte houdbaarheidsdatum.
Ik pleit voor beïnvloedbaarheid.
Ik ben een verkavelde ziel, maar heb er vrede mee.
Voorlopig …