06 jul Moeten straatlantaarns ‘s nachts branden? (vervolg)

Deze tekst is een vervolg op mijn blog ‘Moeten straatlantaarns ‘s nachts branden‘ die ik schreef voor de website van De Coöperatie. Deze blog, en de bijbehorende Facebookpost, leverden zoveel reacties op dat dit ik graag, naast de individuele antwoorden, ook een overkoepelende reactie schreef.

Jan

Zelden heeft een blog die ik schreef zoveel reacties opgeleverd als mijn tekst over de straatverlichting die ik eerder deze week postte. Ik wil iedereen bedanken die reageerde. Sommigen waren het niet met mij eens. Ik vind dat niet erg. Dat zet mij aan het denken. Dat houdt mij scherp. Ik probeer daar uit te leren en conclusies uit te trekken.

Op een van de reacties die verschillende malen terugkwam, wil ik verder gaan. Bij velen verhoogt het gevoel van onveiligheid, wanneer de lichten doven. Dat gevoel is reëel en wil ik absoluut niet minimaliseren. Alleen is er voor mij een zeer groot verschil tussen een gevoel van onveiligheid en werkelijke onveiligheid.

Wanneer je ‘s nachts in het donker te voet van Lede naar Wanzele gaat, loop je het gevaar om je voet te verstuiken door een oneffenheid in het wegdek. Ook bestaat de kans dat je in gevaar wordt gebracht door een of meer veel te snel rijdende auto’s. In vergelijking daarmee is de kans de je handtas wordt geroofd of erger echt zeer klein.

Voordat ik daarop verder ga 2 zaken:

• Ik ben een man van 2 meter die hard kan lopen, dus ik heb makkelijk praten. Dat weet ik. Daar ben ik me van bewust.
• Ieder geval van agressie op straat, iedere aanranding, iedere overval is er een te veel, met dikwijls blijvende trauma’s voor de slachtoffers. Ook dat weet ik. Ook daar ben ik me van bewust.

Maar daarnaast zijn er ontzettend veel mensen – ook in Lede – die nooit in het openbaar zijn aangevallen, nooit zijn belaagd. zo veel dat we ons de vraag moeten durven stellen of ons gevoel voor onveiligheid en de reële onveiligheid nog in verhouding staan.

Ons instinct, ons gevoel voor onveiligheid is iets nuttigs, een eigenschap die de mens al voor veel onheil heeft behoed. In vroeger tijden, in een oerwoud, in de buurt van een vijand… Vaak voelen en voelden wij feilloos aan wanneer we een bepaalde situatie moeten vermijden.

Alleen zijn er ook gewoon feiten. 2 feiten wil ik hier opnoemen:

• Er kan in geen enkel onderzoek een verband gelegd worden tussen criminaliteit en het niveau van de verlichting (*)
• Het aantal ‘misdrijven tegen de lichamelijke integriteit’ in de politiezonde Lede/Erpe-Mere is laag (**)

Ik stel mij dus de vraag: is ons gevoel voor onveiligheid nog steeds een nuttige eigenschap die ons voor gevaar behoedt? Of is het een overdreven angst die ons is aangepraat door mensen of groeperingen die er belang bij hebben dat wij bang zijn?

De overheid moet instaan voor onze veiligheid, en daarin investeren. De overheid kan maatregelen nemen om onze veiligheid te verhogen, maar ze kan onze veiligheid nooit 100% garanderen. Een 100% veilige maatschappij bestaat niet. Dat klopt. Maar moeten we ons daardoor laten verlammen?

Ik wil vertellen hoe ik daar persoonlijk mee omga. Voel ik mij soms onveilig? Ja. Ben ik soms bang? Ja. Maar ik weiger om me daardoor te laten verlammen, wanneer er geen objectieve feiten zijn die die angst rechtvaardigen.

Los van de dossiers die ik lees voor de politiek, heeft één boek mij enorm gesterkt in deze houding: De meeste mensen deugen van Rutger Bregman (***). De schrijver combineert inzichten uit de psychologie, de economie, de biologie en de archeologie om aan te tonen hoeveel mensen van nature uit geneigd zijn om goed te doen.

En omdat ik nu eenmaal ook graag het goede en het positieve zie, wil ik hier graag eindigen met de voordelen van gedoofde straatlantaarns nog eens op een rijtje te zetten:

• Financiële besparing.
       Het is goedkoper wanneer lichten niet branden, dan wanneer ze wel branden. Ook wanneer we te maken hebben met normale energieprijzen.
• Energiebesparing.
       We verbruiken allemaal samen te veel energie. Alle beetjes helpen om dat verbruik te verminderen. Gedoofde straatverlichting is een (klein) deel van de oplossing.
• CO2-besparing
       Minder verbruikte energie = minder CO2-uitstoot
• Weinig volk op straat.
       In Lede en de verschillende deelgemeentes loopt ‘s avonds en ‘s nachts weinig volk op straat. Hoe efficiënt is het om al die lichten te laten branden voor enkelingen?
• Minder lichtvervuiling.
       Straatlantaarns schijnen niet meer binnen in onze slaapkamers.
• Minder lichtvervuiling bis.
       We zien weer sterren!

(*) Verminderen van openbare verlichting: impact op de criminaliteit. Een document uitgegeven door de provincie West-Vlaanderen.
(**) criminaliteitsstatistieken in de politiezone Lede/Erpe-Mere
(***) De meeste mensen deugen