26 okt Het lied van Europa – Leon De Winter

Hou je van boeken die goed aflopen? Dan kun je ‘Het lied van Europa‘ gerust links (of rechts) laten liggen. Kick je op verhalen die slecht aflopen? Dan is dit schrijven van Leon De Winter een aanrader. Maar val je voor romans die je na lezing met meer vragen achterlaten, dan je had toen je pagina 1 opensloeg, dan is dit boek een absolute must.

Iedere maand stuurt de plaatselijke bibliotheek mij een lijst met leestippers, boeken uit hun collectie die mij zouden kunnen aanspreken. Uit die lijst koos ik deze maand ‘Het lied van Europa’, omwille van de schrijver, maar toch vooral omwille van de titel. Je moet weten: ik ben een enorme Eurofiel. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat je de grote problemen van vandaag niet kunt oplossen door samen te werken met 19.000 mensen, of met 6 miljoen, of met 11 miljoen. je moet de echte problemen aanpakken op Europees niveau.

Helaas zette Leon De Winter mij feilloos op het verkeerde been. Europa is de voornaam van een van de hoofdersonages: Europa Ivanova. Zij is een jonge Russiche vrouw, die na een donker verleden in Nederland terecht kwam. Zij is en blijft bloedmooi, ondanks grote hoeveelheden drank en sigaretten, en zij verstaat de kunst om mensen te raken, mensen in beweging te zetten.

Andere hoofdpersonages zijn Nico Levi, de man achter een immens populaire plaatselijke blog ‘Langstraat’, Anna Klerks, hoofdinspecteur bij de politie, moeder van Rick, die emigreerde naar het vrije Colombia en stiefmoeder van Mathijs, die regelmatig een zakje cocaïne aanspreekt, de katyusha’s, een soort moderne hippies die in moderne ghetto’s een moderne vorm van vrije samenleving in stand proberen te houden, een paar valse crazy-1’s en juwelier Haksloot.

Het verhaal speelt zich af in de nabije toekomst, over een periode die begint in 2020 en eindigt in 2024. Dat is interessant, want op die manier kan De Winter een aantal mogelijke gevolgen tonen, van beslissingen die wij vandaag nemen, zonder dat ze gerustellend ver in de toekomst liggen.

Haksloot, een juwelier wiens winkel al verschillende malen werd overvallen, staat op een avond oog in oog met inbrekers in zijn privéwoning. De inbrekers overleven deze ontmoeting niet. Het startschot van een reeks evenementen, zoals de speech en het aangrijpende lied van Europa, die uiteindelijk zullen leiden tot de dagen van waanzin.

Vragen over immigratie naar Europa en ons consumptiepatroon komen aan bod, maar de kerngedachte in deze roman is toch de vraag: hoe om te gaan met (des)informatie. Wat is desinformatie? Hoe counter je desinformatie en hoever ga je daarin. Het zoeken naar een antwoord wordt nog bemoeilijkt, doordat sommige informatie in de loop van de roman desinformatie blijkt te zijn, en andersom.

Eén zaak is duidelijk. In de ogen van De Winter is de controle die de overheid in 2040 uitoefent op de samenleving veel te ver doorgeslagen. De manier waarop de overheid de informatie filtert en stuurt eveneens.

Het boek laat zich niet gemakkelijk lezen. De roman is niet chronologisch opgebouwd, maar springt heen en weer in de tijd. Ook hebben de verschillende hoofdstukken een eigen stijl en structuur. Maar vragen oproepen doet het verhaal wel. Vragen over informatievergaring en -verspreiding, over vrije meningsuiting, over je eigen rol en verantwoordelijkheid als burger in de samenleving, over de rol van de overheid en het evenwicht tussen vrijheid en overheidscontrole.

Het lied van Europa is een roman waar je niet vrolijk van wordt. Een roman die je doet nadenken over je eigen gedrag en denkbeelden, Een roman die vraag na vraag oproept. Een roman die je na een periode van bezinning naar de volgende roman stuurt.

Jan Lievens en ik bespraken ‘Het lied van Europa‘ in Te Boek!, ons boekenprogramma op Radio Lede.

PS: ik zweer op mijn plechtige communiezieltje dat de informatie in deze blog correct is.
PPS: ik heb nooit mijn communie gedaan.