04 feb De kansendans – Caro Bridts en Lieven De Pril

Caro Bridts en Lieven De Pril zijn collega’s bij Welzijnszorg en de Welzijnsschakels en hebben beiden een band met Lede. Maar toch zijn ze zo verschillend. Caro is ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting. Lieven, afkomstig uit een middenklasse gezin, heeft 35 jaar ervaring in de armoedebestrijding, professioneel en als vrijwilliger. Samen schreven zij De kansendans, met als ondertitel ‘woede over armoede.

Voor Bridts is dit het eerste boek. Lieven publiceerde eerder Ik ben iemand/Niemand (geschreven met Guy Didelez, verwerkt tot theatertekst) en Brood en rozen voor iedereen. De rode draad in al zijn teksten, is – net als in zijn privé- en vrijwilligersleven – de strijd tegen armoede.

foto: Kristof Ghyselinck

Het boek begint met een korte inleiding. Wat is de kansenbarometer? Heeft iedereen gelijke kansen? Zien wij de armoede rond ons? Beantwoorden mensen met armoede-ervaring aan de clichés die vaak de ronde doen? Het beantwoorden van die vragen leidt tot verontwaardiging. Verontwaardiging over de vaststelling dat armoede en ongelijkheid nog uitdiepen. Het plan van aanpak? De juiste vijanden kiezen: de toenemende grote ongelijkheid, de onverschilligheid, de onwetendheid.

Deze onverschilligheid en onwetendheid worden in het middendeel van het boek aangepakt. De structuur is verbazend eenvoudig. Lieven De Pril en Caro Bridts vertellen beiden hun levensverhaal. Hun ervaringen met werk, voeding, thuis, school, vakantie, … plaatsen zij tegenover elkaar. De constante afwisseling tussen beide lijnen maakt het contrast enorm groot. De passie en strijdlust van Caro doen daarbij wonderen en tonen aan dat een aantal van de clichés die wij kennen over armoede, totaal niet kloppen. Een aantal andere clichés kloppen misschien wel, maar worden in een duidelijk perspectief geplaatst.

De vraag die de schrijvers oproepen is: worden de sociale grondrechten, die sinds 1994 in de grondwet staan, wel voldoende actief nagestreefd. Het antwoord laat zich raden.

In het laatste deel van het boek reiken beide schrijvers handvatten aan om als individu mee te stappen in de strijd tegen armoede:

• Wees verontwaardigd.
• Praat niet over armoede, maar praat met mensen met armoede-ervaring.
• Vertrek vanuit respect voor de leefwereld van mensen in armoede.
• Geef vertrouwen en behandel iedereen als gelijkwaardig.
• Probeer door de bril van een ander te kijken.

Maar ook ook het bredere plaatje wordt geschetst. De strijd tegen armoede is enkel mogelijk in combinatie met de aanpak van enkele andere grote problemen: de toenemende ongelijkheid, het wij-zij denken tussen diverse groepen en een ‘sociaal’ klimaatplan. Daarvoor moet het beleid politieke en financiële keuzes maken. Een van die mogelijke keuzes schetst Caro op het einde van het boek: herverdeel het groeipakket (de kinderbijslag) zoals dat nu al in Canada gebeurt. Iedereen zal daar wel bij varen. Je buurman, … maar jij ook.

Net voordat ik aan dit artikel begon las in op VRT NWS het bericht dat ze in Rotterdam ‘De Hef’, een historisch waardevolle brug, moeten ontmantelen omdat voormalig Amazonbaas Jeff Bezos in Rotterdam een plezierjacht liet bouwen, dat zo groot is, dat het niet onder die brug door kan. Je kan dan je schouders ophalen, maar wanneer je dit boek net gelezen hebt, slaat onverschilligheid om in woede.

En die woede, beste lezer, wens ik jou toe.

Jan Lievens en ik bespraken De kansendans in Te Boek!, ons boekenprogramma op Radio Lede.